Yedikleri yiyecek ve aldıkları kilo konusunda obsesyon yaşayan kişilerde görülen bir yeme bozukluğudur. Yaşlarına ve boylarına göre olması gereken kilonun oldukça altında bir kiloda kalmaya çalışırlar. Aşırı egzersiz yaparlar veya kendilerini aç bırakırlar. Kendini zayıf olduklarında değerliymiş gibi hissederler.
Tedavisi zordur. Fakat tedaviyle daha iyi bir kiloya ulaşmak ve olası komplikasyonlarından korunmak mümkündür.
Bazıları yemek yemezler, bazıları aşırı egzersiz yaparlar, bazıları müshil kullanırlar, bazıları kusarlar. Bir şekilde zayıf kalmaya çalışırlar.
Aşırı kilo kaybı, saçlarda incelme, yorgunluk, uykusuzluk, kansızlık, adet görememe, kabızlık, tansiyon düşmesi, kemik erimesi, ellerde ve kollardaşişme sık görülen bulgulardır.
Erkeklerde testosteron hormonu düzeyi düşer.
Yemeyi reddederler, açlığı inkar ederler, kilo almaktan korkarlar, ne kadar yemek yedikleri konusunda yalan söylerler, duygu değişimleri olmaz, libido(cinsel istek) azalır.
Genellikle anoreksi kişinin tüm yaçşamını alt üst eder. Devamlı yiyecek hakkında düşünürler, ömarketteki seçenekleri değaerlendirirken saatler harcarlar. Genel yorgunluk, kabızlık ve üşüme hissi vardır. Kızgın, ümitsiz ve üzgün ruh hali vardır. Anoreksi konusunda websitelerini araştırırlar. Sadece marul, havuç, patlamış mısır, diyet kola ile beslenirler. Üşümemek için kat kat giyinirler.
Anoreksi konusunda uyarı sinyalleri şunlardır:
1-Öğün atlamak
2-Yemek yememek için mazeret bulmak
3-Sadece birkaç güvenli, yağ ve kalorden az gıda almak
4-Katı öğünlere uymak, t-yediklerini imce ince kaesmek
5-Devamlı tartılmak
6-Aynanın önünde kendisinde kusur aramak
7-Kilolu olmaktan yakınmak
8-Başkaları için bol ve çeşitli yemek yapmak, fakat yemeyi reddetmek
9-Kalabalık yerklerde yemek yememek

Başlangıçta pek çok hasta tedavi arayışında değildir. Bu nedenle yakınınızda anoreksi probleni olabilecek sevdiğiniz bir kişi varsa onu duoktora başvurması konusunda uyarmanız gerekir.

Kesin nedeni bilinmemektedir. Bazı kadınlarda kusursuz olma konusunda aşırı hassasiyet vardır. Hiçbir zaman yeterince zayıf olduklarını düşünmezler. Modern batı toplumunda kadının başarısı ve değerli olması zayıf olması ile eşit tutulur. Tüm yazılı ve görsel basında zayıf model ve aktristler ön plandadır. Genç kızlarda arkadaş faktörü de yeme bozukluğuna neden olabilir.
Kadınlarda daha sıktır. Fakat günümüzde erkeklerde de yaygılaşmaktadır.

Ciddi vakalarda böbrek yetmezliği, kalp ritim bozuklukları ve mitral kapakta bozulma (prolapsus), kemik erimesine bağlı kemik kırıkları, ciddi anemi ve tedavi edilmediğinde ölüm görülebilir. Bu kişilerde depresyon, anksiyete bozukluğu, kişilik bozukluğu, madde kullanımı ve obsesif-kompülsif bozukluk sıktır.

Tanı: Fizik muayene yapılır. Kan testleri ile kan düzeyi, elektrolitler, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri yapılır. Psikolojik değerlendirme yapılır. Kalp ve akciğerler kontrolden geçirilir.
Anoreksi tanı kriterleri şunlardır:
1-Normal vücut kilosunda olmayı reddetme veya yaşa ve boya göre minimum vücut kilosunun altında olma
2-Kilo almaktan ve kilolu olmaktan aşırı korkma(Kilosu çok az bile olsa)
3-Adet gören bir kadında 3 ay süresince adet görememe

Bazı uzmanlara göre yukardaki kriterler çok katıdır. Bazı hastalar bu kriterleri taşımayabilir, fakat gene de yeme bozukluğu vardır.

Tedavi:
1-Tıbbi bakım: Tüm vücut taramadan geçirilir. Kan elektrolit ve kalpritim bozuklukları değerlendirilir. Bunlara yönelik gerekli tedavi yapılır. Başlangıçta burundan sonda takılarak beslenme sağlanabilir.
2-Tedavinin ilk amacı sağlıklı kilonun kazanılmasıdır. Uygun kiloya ulaşmadan tedavi olmanız mümkün değildir. Diyetisyen eşliğinde özel öğünler düzenlenir. Bu dönemde aile desteği ve sağlıklı yeme alışkanlıklarının düzenlenmesi gereklidir.
3-Psikoterapi: Genellikle üç tip terapi düzenlenmesi yapılır.
Kişisel terapi- Bu sterapide kendine güven artırılır, stresle ve güçlü arzularla başa çıkmanın yolları öğrenilir.
Aile bazlı terapi- Özellikle ailesiyle yaşayan kişilerde faydalıdır.
Grup terapisi- Yeme bozukluğu olan diğer kişilerle iletişim kurarlar. Fakat başında bir sağlık uzmanının olması gerekir. Çünkü terapi seansı kim en zayıf olacak yarışmasına dönüşebilir.
Anoreksi tedavisi için özel bir ilaç yoktur. Fakat depresyon ve anksiyete varsa, bu rahatsızlıklara yönelik tedavi düzenlenir.

Bazı vakalar oldukça dirençlidir. Bunun neden hastanın tedavi olmayı istememesidir. Tedaviye ihtiyaçları olmadığını ve kilo almaya gereksinim duymadıklarını düşünürler. Bazıları ise bu durumu bir hastalık olarak görmez, yaşam tarzı olarak görür.
Tedavi olmak isteseler bile daha iyi olamazlar. Anoreksi genellikle yaşam boyu süren bir savaştır. Stres ve bazı uyarıcı durumlarda tekrarlayabilir. Gebelikte şikayetler geçer. Fakat bebeğin doğumundan sonra tekrar başlayabilir. Stres durumlarında tedaviye ara verilmemelidir.

Tedavide dikkat edilmesi gerekeler:
-Tedavi planına sıkı bir şekilde uyulmalıdır.
-Vitamin ve mineral takviyesi konusunda doktora danışılmalıdır.
-İlgili aile üyelerinden ve arkadaşlardan uzak kalınmamalıdır.
-Devamlı tartılma veya aynada kendini kontrol etme alışkanlıklarınızı bırakmalısınız.
-Akupunktur, yoga, masaj ve meditasyon gibi alternatif yaklaşımlar denenebilir.

 

Yorum Yaz

Yorum Yapabilmek İçin Lütfen Üye Girişi Yapınız.