Gerçek riski olmayan obje veya durumlardan aşırı ve mantıksız korku olmasıdır. Bazı durumlarda herkeste korkular yaşanabilir. Fakat bu hastalarda uzun sürelidir. Normal günlük aktiviteleri etkileyebilir.
Tüm fobilerin tedavi edilmesi gerekmez. sadece günlük yaşamı etkiliyorsa tedavi edilir.

Fobiler üç ana gruba ayrılır:
1-Özel fobiler: Kapalı alan korkusu(klostrofobi), hayvanlardan korkma(zoofobi), Özellikle örümcek, yılan veya fareden korkma(akrofobi), uçaktan korkma(aviyofobi), sudan korkma(hidrofobi) vb. Pek çok tipte korku çeşidi vardır. Fırtına, dişçi, iğne, tünel, otobüsten hızlı inememe vb. bir çok tip sayılablir.
2-Sosyal fobiler: Sadece utangaçlıktan fazla aşırı ben bilinci vardır. Başkaları tarafından eleştirilme, sosyal ortamlarda aşağılanma ve başkaları tarafından incelenme korkuları vardır.
3-Açık alan korkusu(agorafobi): Çoğunlukla bir ya da iki panik atak geçiren kişilerde gelişir. Agorafobi genellikle dış ortamlarda(alışverişte, asansörde, insanlarla dolu bir odada vb.) panik atak gelmesi durumunda güvenli yer bulamama kaygısından dolayı gelişir. 

Hangi tip fobi olursa olsun kişi korku objesi ile karşılaştığında kontrol edilemeyen reaksiyon verir. Kişi korkudan uzak kalmak için her türlü önlemi alır. Kişi korkularının yersiz olduğunu bildiği halde, korkuları kontrol etmekte zorlanır. Terleme, çarpıntı, nefes almada zorluk ve panik hissi yaşarlar. Bazı durumlarda korku durumu veya objesi olmadan sadece düşünce ile bile korku yaşanabilir. Çocuklarda ağlama krizleri, yapışma, öfke nöbetleri görülebilir.

Genellikle fobi gelişiminin nedeni bilinmemektedir.  Genellikle 25 yaş altında görülür. 5 yaşındaki küçük çocuklarda bile görülebilir. Her iki cinste de görülür. Kadınlar daha çok tıbbi yardım alırlar. Erkekler daha çok alkol alarak maskeleme eğilimindedir. Açık alan korkusu kadınlarda daha sıktır. Aile yakınlarında fobi olması riski artırır. Travmatik bir olay yaşamış olmak(asansörde kalmak, hayvanların saldırısına uğramak vb) fobi gelişmesini tetikleyebilir.
Komplikasyonla görülebilir. Özellikle tedavi edilmeyen hastalarda sosyal izolasyon, depresyon ve madde kullanımı sıktır.

Tedavi:
İlaç tedavisi ya da davranış terapisi uygulanır. Bazen iki yöntem de uygulanabilmektedir.
Fobi tedavisinde amaç anksiyeteyi ve korkuyu azaltmak, korku durumunda kişinin kendi kontrolünü sağlanmasıdır.
A-İlaç tedavisi
1-Beta blokerler: Bu ilaçlar vücuttaki adrenalin etkisini(kalp hızında artış, kalbin kuvvetli çarpması, tansiyon yükselmesi, sesin ve uzuvların titremesi) engeller. Özellikle sahne korkusu olan kişilerde oldukça etkilidir.
2-Antidepresan ilaçlar: SSRI ilaçlar-Citalopram (Cipram), Escitalopram (Tiopram), Fluoxetine (Prozac), paroxetine (Paxil) and sertraline (Lustral)- en sık tercikh edilen ilaçlardır. Etkili olmazsa ya da ciddi yan etkileri olursa(huzursuzluk, baş ağrısı, ishal ve cinsel problemler), başka bir grup antidepresan ilaç kullanılabilir.
3-Tatıştırıcı grup ilaçlar:  Alkol ve madde bağımlılarında kullanılmaz. Bağımlılık yapabilir. Benzodiazepin grubu Lorazepam (Ativan), Diazepam(Diazem), Chlordiazepoxide (Libkol)  ve Alprazolam (Xanax) bu amaçla kullanılan ilaçlardır.

B-Davranış terapisi:
Sistematik desensitizasyon(duyarsızlaştırma) ya da alıştırma terapileri uygulanır. Devamlı ve artan miktarlarda korku ile yüzleşme sağlanır.
Bilişsel davranış terapisi daha bütüncül bir tedavidir. Korku objesi ve durumuyla farklı şekilde başa çıkma teknikleri öğretilir. Düşüncelerin ve duyguların kontrolü geliştirilir.

Özel fobiler genellikle davranış terapisi ile tedavi edilirler.
Sosyal fobiler antidepresanlar, beta blokerler ve ek olarak davranış terapisi ile tedavi edilirler.
Agorafobi panik bozuklukla birlikte ise genellikle SSRI antidepresanlarla tedavi edilirler.

Çocuk sahibi olan kişilerin mantıkdışı korkuları varsa mutlaka tedavi almalıdır. Çünkü başka bir kişideki fobik reaksiyon çocuklarda korkuyu tetikleyebilir. Kendi korkularınızı iyileştirerek çocuğunuzu korumanız mümkündür.

Yorum Yaz

Yorum Yapabilmek İçin Lütfen Üye Girişi Yapınız.